Gjykata e Torinos, gusht 2025: diskriminimi indirekt dhe e drejta e aksesit në procedurën e azilit

 Gjykata e Torinos, gusht 2025: diskriminimi indirekt dhe e drejta e aksesit në procedurën e azilit

---

Abstrakt

Në gusht 2025, Gjykata e Torinos njohu natyrën diskriminuese të praktikave të përdorura nga Zyra e Emigracionit pranë Drejtorisë së Policisë, të cilat pengonin hyrjen e kërkuesve të azilit për të formalizuar kërkesat e tyre. Ky vendim përbën një hap vendimtar në jurisprudencën italiane, duke vendosur në qendër mbrojtjen e së drejtës për azil dhe nevojën për të hequr pengesat burokratike që minojnë efektivitetin e garancive kushtetuese dhe ndërkombëtare.

---

1. E drejta e azilit dhe kuadri ligjor

Neni 10, paragrafi 3 i Kushtetutës italiane garanton të drejtën për të kërkuar mbrojtje ndërkombëtare, e cila zbatohet përmes Dekretit Legjislativ 25/2008 dhe Dekretit Legjislativ 142/2015.

Në nivel evropian, Gjykata e Drejtësisë së Bashkimit Evropian ka theksuar disa herë detyrimin e shteteve anëtare për të garantuar akses efektiv dhe të pakufizuar në procedurën e azilit (Çështja VL, C-36/20, 2021).

Megjithatë, në Itali janë shtuar ankesat për pengesa praktike: pritje të gjata, sisteme prenotimi të paarritshme, mungesë kriteresh të qarta në menaxhimin e takimeve.

---

2. Rasti i Zyrës së Emigracionit në Torino

Në Torino, individë dhe shoqata denoncuan praktika që pengonin aksesin e rregullt në procedurë, si:

• mungesa e kritereve të qarta për hyrjen në sportele;

• përjashtimi i shumë personave pa mundësi alternative prenotimi;

• pritje tepër të gjata (madje disa muaj) përpara se të formalizohej kërkesa.

Këto mënyra çuan në pasoja të pafavorshme krahasuar me të huajt e tjerë, duke u shndërruar në një pengesë reale për ushtrimin e së drejtës për azil.

---

3. Vendimi i Gjykatës së Torinos (gusht 2025)

Gjykata konstatoi se praktikat e ndjekura përbënin diskriminim indirekt, pasi vendosnin kërkuesit e azilit – një kategori e mbrojtur – në një situatë të pabarabartë pa një arsye objektive dhe proporcionale.

Vendimi parashikoi:

• njohjen e shkeljes së së drejtës së aksesit në procedurën e mbrojtjes ndërkombëtare;

• urdhërimin ndaj Drejtorisë së Policisë për të hequr praktikat diskriminuese;

• detyrimin për të zbatuar kritere transparente dhe të verifikueshme për menaxhimin e hyrjeve.

U vu theks i veçantë te neni 10 i Kushtetutës, parimi i mosdiskriminimit (neni 21 i Kartës së të Drejtave Themelore të BE-së) dhe jurisprudenca e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut mbi të drejtën për një mjet juridik efektiv.

---

4. Ndikimi juridik dhe administrativ

Vendimi i Torinos ka vlerë në disa nivele:

• Në planin gjyqësor: forcon përdorimin e padisë kundër diskriminimit si mjet për mbrojtje individuale dhe kolektive.

• Në planin administrativ: i detyron zyrat e emigracionit të garantojnë procedura të drejta e transparente, duke kufizuar hapësirat e arbitraritetit.

• Në planin shoqëror: tregon se vonesat burokratike ndikojnë drejtpërdrejt në jetën dhe të drejtat themelore të individëve.

---

5. Përfundime: një vendim me vlerë praktike

Vendimi i Gjykatës së Torinos konfirmon se e drejta e azilit është një e drejtë themelore që nuk mund të cënohet nga praktikat organizative.

Për të huajt dhe për operatorët e sektorit, ky vendim është një precedent i rëndësishëm: administrata publike është e detyruar të sigurojë mekanizma të qartë dhe të shpejtë aksesi, në mënyrë që e drejta për mbrojtje të mos mbetet vetëm në letër.

---

Avv. Fabio Loscerbo