Mbrojtja speciale ndërmjet lidhjeve familjare dhe të drejtës për jetën private: Gjykata e Bolonjës njeh të drejtën e një nëne shqiptare për të mbështetur vajzën e saj studente në Itali

 Mbrojtja speciale ndërmjet lidhjeve familjare dhe të drejtës për jetën private: Gjykata e Bolonjës njeh të drejtën e një nëne shqiptare për të mbështetur vajzën e saj studente në Itali

Avv. Fabio Loscerbo
Avokat i specializuar në çështjet e imigracionit – www.avvocatofabioloscerbo.it

Me vendimin e datës 9 janar 2025 (NRG. 6843/2024), Gjykata e Bolonjës njohu të drejtën për mbrojtje speciale të një shtetaseje shqiptare, e cila që nga viti 2021 ndodhet në Itali për të mbështetur ekonomikisht dhe emocionalisht vajzën e saj, shtetase greke, e regjistruar në një universitet italian. Gjykata anuloi vendimin e mohimit të lejes së qëndrimit të dhënë nga Prefekti i Policisë së Forlì-së, i mbështetur në mendimin negativ të Komisionit Territorial për njohjen e mbrojtjes ndërkombëtare.

1. Konteksti familjar: Një nënë në mbështetje të vajzës së saj

Faktet e paraqitura nga gjykata përshkruajnë një dinamikë familjare me rëndësi të thellë njerëzore dhe juridike: gruaja kishte jetuar në Greqi për 24 vite me bashkëshortin, por u nda prej tij kur vajza e tyre, pasi mbushi moshën madhore, vendosi të transferohej në Itali për të studiuar – një vendim i kundërshtuar nga i ati. Nëna, për ta mbështetur, zgjodhi të ndiqte vajzën dhe të niste një jetë të re në Itali, duke sakrifikuar martesën shumëvjeçare.

2. Baza ligjore: neni 8 i KEDNJ-së dhe mbrojtja speciale

Gjykata përjashtoi ekzistencën e kushteve për mbrojtje ndërkombëtare ose mbrojtje plotësuese sipas nenit 19, paragrafët 1 dhe 1.1 të dekretit legjislativ nr. 286/1998 në formën e tyre të parë. Megjithatë, konstatoi se plotësohen kushtet për mbrojtje speciale, duke zbatuar ligjin në fuqi përpara reformës së dekretit nr. 20/2023, pasi kërkesa ishte paraqitur përpara hyrjes në fuqi të këtij ndryshimi.

Vendimi mbështetet në interpretimin e nenit 8 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (KEDNJ), duke cituar praktikën gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe vendimet përkatëse të Gjykatës së Kasacionit Italiane - Seksionet e Bashkuara, në veçanti vendimi nr. 24413/2021 dhe vendimi pasues nr. 7861/2022.

3. Jeta private dhe jeta familjare: koncepte të ndara, por të ndërlidhura

Gjykata thekson dallimin mes të drejtës për jetën private dhe të drejtës për jetën familjare, të dyja të mbrojtura nga neni 8 i KEDNJ-së. Sa i përket jetës private, ajo përfshin identitetin personal, marrëdhëniet shoqërore, integrimin në punë dhe stabilitetin në një komunitet të caktuar, siç e ka interpretuar GJEDNJ në vendime të ndryshme (Niemetz kundër Gjermanisë, Peck kundër Mbretërisë së Bashkuar, Bărbulescu kundër Rumanisë).

Për jetën familjare, gjykata citon vendimin Marckx kundër Belgjikës dhe vendime të tjera të rëndësishme (si Narjis kundër Italisë, Paradiso dhe Campanelli kundër Italisë, Oliari kundër Italisë), duke vënë në dukje se kjo e drejtë mund të shtrihet edhe në marrëdhëniet midis prindërve dhe fëmijëve të rritur, nëse ekzistojnë elementë realë të varësisë që shkojnë përtej lidhjeve emocionale natyrore.

4. Elementi i varësisë: një lidhje që kalon përtej ndjenjës, me vlerë ligjore

Edhe pse në mënyrë të zakonshme marrëdhëniet midis prindërve dhe fëmijëve të rritur nuk krijojnë automatikisht të drejtën për mbrojtje në kuptimin e nenit 8 KEDNJ, në këtë rast konkret, gjykata konstaton një përjashtim të rëndësishëm: nëna është sot referenca e vetme familjare për vajzën, e cila ka ndërprerë marrëdhëniet me të atin pas vendimit për të ndjekur jetën e saj në Itali. Nëna, nga ana tjetër, ka sakrifikuar jetën bashkëshortore për të mbështetur këtë zgjedhje. Pra, lidhja midis tyre kalon përtej afeksionit dhe fiton rëndësi juridike.

5. Integrimi shoqëror si kriter shtesë për mbrojtjen

Gjykata vlerëson gjithashtu aftësinë e kërkueses për t’u integruar në shoqërinë italiane: ajo ka gjetur punë, jeton në mënyrë të pavarur dhe ka mësuar gjuhën italiane. Fakti që nuk jeton më me vajzën nuk përbën pengesë, pasi bashkëjetesa nuk është një kërkesë për të vërtetuar ekzistencën e jetës private apo familjare në kuptimin e KEDNJ-së.

6. Përfundime: mbrojtja speciale si mbrojtje e identitetit dhe marrëdhënieve njerëzore

Ky vendim është pjesë e një tendence në rritje të jurisprudencës që njeh rëndësinë e marrëdhënieve shoqërore dhe personale të emigrantëve, jo vetëm për të shmangur rreziqet, por edhe për të mbrojtur dinjitetin, projektin jetësor dhe marrëdhëniet thelbësore të individit.

Në këtë kuptim, mbrojtja speciale konfirmohet jo si një mjet i jashtëzakonshëm, por si një e drejtë kushtetuese dhe konvencionale, që garanton dinjitetin e zgjedhjeve personale dhe rrugëtimin e integrimit, veçanërisht kur këto mbështeten në sakrifica reale dhe përpjekje konkrete për të qenë pjesë e komunitetit.

---

Avv. Fabio Loscerbo
www.avvocatofabioloscerbo.it – https://www.avvocatofabioloscerbo.it
Kanali në Telegram: https://t.me/dirittoimmigrazione
Podcast në Spreaker: [https://www.spreaker.com/podcast/