Leja e qëndrimit për studime dhe afatet për konvertim: rëndësia e arsyetimit administrativ në vendimin e TAR Lazio (RG nr. 4229/2025, vendimi nr. 9653/2025, datë 20.05.2025) Avv. Fabio Loscerbo – Avokat i specializuar në të drejtën e emigracionit

---

Leja e qëndrimit për studime dhe afatet për konvertim: rëndësia e arsyetimit administrativ në vendimin e TAR Lazio (RG nr. 4229/2025, vendimi nr. 9653/2025, datë 20.05.2025)

Avv. Fabio Loscerbo – Avokat i specializuar në të drejtën e emigracionit

---

1. Hyrje

Vendimi i analizuar trajton në mënyrë të qartë çështjen e ligjshmërisë së refuzimit të rinovimit të një leje qëndrimi për arsye studimi dhe mundësinë e konvertimit të saj, duke theksuar dy aspekte kryesore: nga njëra anë, mungesa e arsyetimit të vendimit, dhe nga ana tjetër, fakti që skadimi i lejes nuk përbën domosdoshmërisht pengesë për konvertim, nëse kërkesa bëhet në mënyrë të arsyeshme dhe në kohë.

TAR Lazio – Seksioni i Parë Ter – ndërhyn për të riafirmuar disa parime themelore të procedurave administrative që prekin drejtpërdrejt të drejtat themelore, siç është e drejta për qëndrim të rregullt dhe të qëndrueshëm të shtetasve të huaj në Itali.

---

2. Rrethanat e çështjes

Paditësi kishte kundërshtuar një vendim të Prefekturës së Policisë së Viterbos, si dhe vendimin e Prefektit që rrëzoi ankesën administrative kundër vendimit të parë. Të dy vendimet kishin refuzuar rinovimin e lejes së qëndrimit për arsye studimi, e cila skadoi më 31 dhjetor 2022.

Administrata e kishte justifikuar refuzimin me mungesë të pretenduar të të ardhurave dhe të mbulimit shëndetësor, duke shtuar gjithashtu se konvertimi i lejes nuk ishte i mundur për shkak të skadimit të saj.

---

3. Arsyet që çuan në pranimin e padisë

Gjykata e pranoi padinë me vendim të thjeshtuar sipas nenit 60 të Kodit të Procedurës Administrative, duke vlerësuar se kishte mangësi të rënda strukturore në procesin administrativ.

Ndër arsyet kryesore të pranuara nga gjykata:

1. Mungesë arsyetimi: vendimet e kontestuara mbështeteshin në fraza të përgjithshme, të standardizuara, pa analizuar konkretisht dokumentacionin mbi të ardhurat dhe sigurimin shëndetësor të paraqitur nga paditësi;

2. Mosvlerësim i fakteve të reja: administrata kishte dështuar të merrte parasysh zhvillimet që kishin ndodhur gjatë kohës së shqyrtimit të kërkesës;

3. Paaftësi për të kuptuar vendimin: vendimi i Prefekturës përmbante shprehje të paqarta (si “verifikimi i profilit”) që nuk lejonin të kuptohej arsyeja reale e refuzimit;

4. Gabim juridik mbi pengesën e skadimit: gjykata vlerësoi si të gabuar pretendimin e administratës se leja për studime nuk mund të konvertohej nëse kishte skaduar. Ky qëndrim bie ndesh me jurisprudencën e konsoliduar (p.sh. Këshilli i Shtetit nr. 5604/2023; TAR Emilia-Romagna Bologna nr. 69/2025; TAR Parma nr. 154/2016), e cila pranon se vetë skadimi i lejes nuk ndalon konvertimin, sidomos kur kërkesa është bërë brenda një afati të arsyeshëm.

---

4. Dispozitivi

TAR Lazio:

• shfuqizoi vendimet e kontestuara;

• lejoi që administrata të rivlerësojë çështjen në përputhje me udhëzimet e vendimit;

• urdhëroi dëmshpërblimin e shpenzimeve gjyqësore, në shumën 1000 euro plus shtesat ligjore.

---

5. Përfundime

Ky vendim riafirmon parimin se administrata publike nuk mund të veprojë mbi bazën e formave të gatshme, veçanërisht kur bëhet fjalë për të drejtën për qëndrim të rregullt dhe për rrënjosjen ligjore të një shtetasi të huaj në territorin italian.

Gjykata bën të qartë se skadimi i lejes së qëndrimit nuk përbën pengesë absolute për konvertim, kur kërkesa paraqitet në kohë dhe në mënyrë të arsyetuar, dhe aq më tepër kur vonesa vjen si pasojë e mosveprimit të administratës.

Në thelb, ky është një vendim që forcon detyrimin e administratës për të hetuar, arsyetuar dhe vlerësuar në mënyrë të personalizuar çdo rast konkret, në përputhje me parimet e besimit të ndërsjellë, proporcionalitetit dhe të drejtës për trajtim të drejtë.

---