---
Abstrakti
Ky artikull analizon marrëdhënien midis mbrojtjes speciale dhe detyrimit të administratës për të vlerësuar integrimin shoqëror, familjar dhe profesional të të huajit në Itali, në dritën e legjislacionit në fuqi dhe jurisprudencës më të fundit. Vëmendja përqendrohet te evolucioni gjyqësor që e ka shndërruar mbrojtjen speciale në një instrument thelbësor për mbrojtjen e të drejtave themelore, si dhe te ndikimi i parimit kushtetues të proporcionalitetit në vendimet e dëbimit dhe refuzimit.
---
1. Kuadri ligjor
Neni 19 i dekretit legjislativ nr. 286/1998, i ndryshuar nga reformat deri te i ashtuquajturi Dekreti Cutro (D.L. 20/2023, i shndërruar në ligjin 50/2023), përcakton ndalimin e dëbimit të të huajit që, në rast kthimi, do të shihte të cënohen të drejtat e tij themelore për jetën private dhe familjare, në bazë të neneve 2, 3, 8 dhe 29 të Kushtetutës italiane, si dhe nenit 8 të KEDNJ.
Ky rregullim i jep një rol qendror integrimit shoqëror dhe profesional, duke pohuar se thjeshtësia formale e qëndrimit nuk mund të prevalojë mbi mbrojtjen thelbësore të personit që ka krijuar lidhje të forta e të qëndrueshme në Itali.
---
2. Roli i jurisprudencës
Jurisprudenca ka zgjeruar gradualisht fushën e zbatimit të mbrojtjes speciale, duke e interpretuar nenin 19 të TUI në dritën e parimit të proporcionalitetit: balancimi midis interesit publik për sigurinë dhe kontrollin e flukseve migratore dhe interesit individual të të huajit për të ruajtur jetën e tij private dhe familjare.
Shumë gjykata (Bolonja, Venecia, Firence, Brexia) kanë theksuar se:
kërkesa për mbrojtje speciale duhet gjithmonë të formalizohet dhe të vlerësohet, edhe nëse paraqitet në forma jo standarde;
integrimi profesional dhe familjar përbën një element përcaktues për dhënien e lejes së qëndrimit;
vërtetimi i dorëzimit të kërkesës prodhon efekte të përkohshme të ngjashme me një leje qëndrimi, duke lejuar aksesin në punë dhe shërbime.
---
3. Proporcionaliteti dhe të drejtat themelore
Parimi i proporcionalitetit, me origjinë evropiane, kërkon që dëbimi të përjashtohet sa herë që sakrifica e imponuar ndaj të huajit është e tepruar në krahasim me përfitimin e synuar nga administrata.
Veçanërisht, Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ka sqaruar disa herë se integrimi shoqëror e familjar, kohëzgjatja e qëndrimit, sjellja e mbajtur dhe mosha e mbërritjes në vendin pritës janë faktorë thelbësorë.
---
4. Përfundime
Mbrojtja speciale, edhe pse ka qenë subjekt i kufizimeve ligjore, vazhdon të përfaqësojë boshtin qendror të sistemit të garancive për të huajt e integruar qëndrueshëm.
Ajo mishëron konkretisht nevojën për të bashkuar sovranitetin shtetëror me respektimin e të drejtave të patjetërsueshme, duke konfirmuar Italinë si një rend juridik të mbështetur në vlerat kushtetuese dhe evropiane.
---
Fjalë kyçe (SEO): mbrojtja speciale, integrimi shoqëror, dëbimi i të huajve, neni 19 TUI, e drejta e emigracionit.
---
Avv. Fabio Loscerbo
Nessun commento:
Posta un commento