TEMA: Kontrata e qëndrimit si parakusht i domosdoshëm për lëshimin e lejes së qëndrimit për punë të varur: shënime mbi vendimin e Gjykatës Administrative të Lazios nr. 17768/2025

 TEMA: Kontrata e qëndrimit si parakusht i domosdoshëm për lëshimin e lejes së qëndrimit për punë të varur: shënime mbi vendimin e Gjykatës Administrative të Lazios nr. 17768/2025

---

Përmbledhje

Vendimi nr. 17768/2025 i Gjykatës Administrative Rajonale të Lazios paraqet një rast të rëndësishëm për të thelluar kuptimin e kontratës së qëndrimit si element thelbësor në procedurën e dhënies së lejes së qëndrimit për punë të varur.
Gjykata administrative konfirmon karakterin të detyrueshëm të vendimit të refuzimit nga policia në mungesë të kësaj kontrate, duke sqaruar ndarjen e kompetencave ndërmjet Policisë dhe Prefekturës, si dhe duke përmendur përdorimin e padisë për heshtjen administrative si mjet i përshtatshëm ligjor.

---

1. Hyrje

Rasti i shqyrtuar lidhet me një situatë të zakonshme në praktikën administrative: një i huaj që punon në Itali, por nuk ka përfunduar procedurën e nënshkrimit të kontratës së qëndrimit pranë Zyrës së Bashkuar të Imigracionit, dhe që i drejtohet drejtpërdrejt Policisë (Questura) për të kërkuar lejen e qëndrimit.

Gjykata Administrative e Lazios, me një vendim të dhënë në formë të shkurtuar sipas nenit 60 të Kodit të Procedurës Administrative, konfirmoi ligjshmërinë e refuzimit të bërë nga policia, duke theksuar se kontrata e qëndrimit nuk është një formalitet i thjeshtë, por një parakusht thelbësor dhe substancial për lindjen e së drejtës për leje qëndrimi.

---

2. Kuadri ligjor

Neni 22 i Dekretit Legjislativ nr. 286/1998 (Ligji i Unifikuar i Imigracionit) përcakton se hyrja dhe qëndrimi i të huajve për punë të varur kërkon nënshkrimin e kontratës së qëndrimit pranë Prefekturës – Zyrës së Bashkuar të Imigracionit.
Ky akt duhet të nënshkruhet nga punëdhënësi dhe punëmarrësi dhe përbën bazën ligjore për kërkesën e lejes së qëndrimit në polici.

Gjithashtu, nenet 35 dhe 36 të D.P.R. nr. 394/1999 theksojnë se kontrata e qëndrimit ka dy funksione kryesore:

1. garanton ligjshmërinë dhe rregullsinë e marrëdhënies së punës;

2. përbën dokument zyrtar për regjistrimin në gjendjen civile dhe për lëshimin e lejes së qëndrimit.

Në mungesë të kontratës, kërkesa për leje qëndrimi konsiderohet e papranueshme ose e refuzueshme, pasi bëhet fjalë për një kërkesë ligjore që administrata nuk mund ta anashkalojë.

---

3. Parimi i aktit të detyrueshëm

Gjykata theksoi se vendimi i refuzimit të policisë përbën akt administrativ të detyrueshëm.
Me fjalë të tjera, administrata nuk ka asnjë hapësirë për vlerësim apo diskrecion kur mungon kontrata e qëndrimit: refuzimi është i detyrueshëm sipas ligjit.

Gjykata sqaroi gjithashtu se policia nuk është kompetente për të zëvendësuar apo korrigjuar neglizhencën e Prefekturës. Në rast se kontrata nuk është nënshkruar për shkak të mosveprimit të administratës, i huaji duhet të aktivizojë mjetin juridik të padisë për heshtjen administrative sipas nenit 31 të Kodit të Procedurës Administrative, në vend që t’i drejtohet drejtpërdrejt policisë.

---

4. Ndarja e kompetencave ndërmjet Prefekturës dhe Policisë

Një aspekt thelbësor i vendimit është sqarimi i dallimeve të kompetencave ndërmjet dy autoriteteve administrative:

• Prefektura – Zyra e Bashkuar e Imigracionit: është përgjegjëse për fazën e nënshkrimit të kontratës së qëndrimit dhe verifikimin e kushteve të punës;

• Policia (Questura): është përgjegjëse për lëshimin e lejes së qëndrimit, por vetëm pasi procedura në Prefekturë të jetë përfunduar.

Ky ndarje kompetencash përforcon karakterin dypalësh të procedurës së qëndrimit për punë të varur, në të cilën secila autoritet ka një rol të veçantë dhe plotësues.

---

5. Pozita e të huajit dhe mjetet e mbrojtjes ligjore

Gjykata vlerësoi se përgjegjësia e mundshme e punëdhënësit për mosnënshkrimin e kontratës nuk ndikon në ligjshmërinë e refuzimit, pasi kjo është një çështje që mund të trajtohet vetëm në planin civil ose të marrëdhënieve të punës, jo në procedurën administrative.

I vetmi mjet efektiv që mund të përdoret në rast të mosveprimit të Prefekturës është padia për heshtjen administrative, e parashikuar në nenet 31 dhe 117 të Kodit të Procedurës Administrative, që synon të detyrojë administratën të përfundojë procedurën ligjore.

---

6. Përfundime

Ky vendim i Gjykatës Administrative të Lazios i përket një linje të qëndrueshme gjyqësore që synon të garantojë qartësi dhe koherencë procedurale në proceset e rregullimit të statusit të punëtorëve të huaj.
Kontrata e qëndrimit nuk është një dokument dytësor, por përbën bazën ligjore mbi të cilën ndërtohet e gjithë legjitimiteti i qëndrimit të punëtorit të huaj.

Vendimi gjithashtu thekson rëndësinë e parimit të ligjshmërisë administrative dhe përcakton qartë kompetencat e çdo autoriteti, duke nënvizuar se rregullsia e qëndrimit kërkon një procedurë të plotë dhe të ligjshme.

Mungesa e kontratës, edhe nëse është rezultat i fajit të një pale të tretë, nuk mund të zëvendësohet me një vendim diskrecional, pasi kjo do të cenonte barazinë përpara ligjit dhe sigurinë juridike.

Vendimi nr. 17768/2025 i TAR Lazios përbën një pikë të rëndësishme referimi, të dobishme jo vetëm për profesionistët e fushës juridike, por edhe për administratat publike dhe organizatat që ndihmojnë migrantët, duke theksuar rëndësinë e respektimit të procedurës ligjore për garantimin e qëndrimit të rregullt të punëtorëve të huaj në Itali.

---

Avokati Fabio Loscerbo
Bolonja, tetor 2025