Vendimi i Gjykatës së Bolonjës Nr. R.G. 3260/2024: Integrimi si Bazë për të Drejtën e Mbrojtjes së Veçantë
Avv. Fabio Loscerbo
Vendimi i fundit i Gjykatës së Bolonjës (R.G. 3260/2024) përfaqëson një hap të rëndësishëm në jurisprudencën mbi mbrojtjen e veçantë. Ky vendim njeh të drejtën për leje qëndrimi për mbrojtje të veçantë, duke marrë parasysh procesin e integrimit social dhe profesional në Itali si një element përcaktues.
Integrimi si Bazë për Mbrojtjen e Veçantë
Gjykata ka konfirmuar një parim themelor: integrimi duhet të bëhet paradigma e re për emigracionin. E drejta për të qëndruar në Itali nuk mund të lidhet ekskluzivisht me një kontratë pune, por duhet të bazohet në tre shtylla kryesore: puna, njohja e gjuhës dhe respektimi i ligjeve. Ky qasje tejkalon logjikën emergjente dhe prezanton një vizion të strukturuar të emigracionit, ku qëndrimi në territorin italian lidhet drejtpërdrejt me aftësinë e emigrantit për t’u integruar aktivisht në shoqëri.
Rasti dhe Vendimi i Gjykatës
Paditësi, i pranishëm në Itali që nga viti 2020, kishte marrë një refuzim nga Policia e Ravenës për lëshimin e lejes së qëndrimit për mbrojtje të veçantë, me argumentin se nuk kishte paraqitur dokumentacion të mjaftueshëm për të dëshmuar procesin e tij të integrimit. Megjithatë, pas shqyrtimit të çështjes, gjykata konstatoi se paditësi kishte krijuar rrënjë të forta në Itali dhe dokumentet provonin sa vijon:
- Aktivitet i rregullt pune dhe pavarësi ekonomike progresive, me të ardhura të dokumentuara dhe kontribute sigurimesh shoqërore.
- Njohuri të mira të gjuhës italiane, të vërtetuara nga marrja e certifikatës B1 dhe pjesëmarrja në kurse shkollore.
- Një rrjet marrëdhëniesh sociale dhe familjare, që provonte integrimin e tij në shoqërinë italiane sipas kritereve të përcaktuara në Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut (neni 8).
Parimi i RiMigrimit dhe Nevoja për Rregulla të Qarta
Gjykata ka zbatuar parimet e përcaktuara nga Gjykata e Kasacionit dhe Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut, duke konfirmuar se refuzimi i kërkesës do të përbënte shkelje të së drejtës për jetën private dhe familjare, siç mbrohet nga neni 8 i KEDNJ-së dhe neni 19 i Ligjit Italian të Emigracionit.
Ky vendim konfirmon rëndësinë e një vlerësimi të plotë të procesit të integrimit, i cili nuk mund të kufizohet vetëm në kritere formale, por duhet të marrë parasysh integrimin real të emigrantit në shoqëri.
Nga ana tjetër, integrimi nuk duhet të shihet si një opsion, por si një detyrim i qartë për të gjithë të huajt që zgjedhin të jetojnë në Itali. Ata që nuk respektojnë ligjet ose nuk ndjekin një rrugë të qartë integrimi duhet t’i nënshtrohen parimit të RiMigrimit, që nënkupton kthimin në vendin e origjinës nëse nuk plotësohen kushtet bazë për t’u integruar në shoqërinë italiane.
Drejt një Politike të Re për Emigracionin
Vendimi i Gjykatës së Bolonjës përfaqëson një model për menaxhimin e emigracionit dhe konfirmon se mbrojtja e veçantë duhet të bazohet në kritere objektive të integrimit dhe jo në vlerësime të paqarta apo arbitrare. Njohja e mbrojtjes së veçantë nuk duhet të jetë automatike, por gjithashtu nuk duhet të refuzohet për ata që kanë provuar se kanë nisur një proces të vërtetë integrimi.
Integrimi duhet të bëhet kriteri udhëheqës i politikave të emigracionit: kush punon, mëson gjuhën dhe respekton rregullat, duhet të ketë të drejtën për të qëndruar, ndërsa ata që nuk integrohen duhet të kthehen në vendin e tyre, për të shmangur situata të paqëndrueshme që dëmtojnë si emigrantët ashtu edhe shoqërinë pritëse.
Ky vendim konfirmon se Italia ka mjetet ligjore për të shpërblyer ata që integrohen dhe për të siguruar që mbrojtja të jepet vetëm për ata që realisht kontribuojnë në komunitet. Ky është një hap përpara drejt një menaxhimi më të drejtë të emigracionit, i bazuar në të drejta dhe detyrime të qarta dhe reciproke.