Regjistrimi në SIS dhe kufizimet për konvertimin e lejes së qëndrimit: mbrojtja është e mundur, puna jo – Vëzhgim mbi vendimin e TAR Lazio, Sez. I Ter, nr. 9087/2025, RG nr. 1274/2022, datë 12.05.2025

 

Regjistrimi në SIS dhe kufizimet për konvertimin e lejes së qëndrimit: mbrojtja është e mundur, puna jo – Vëzhgim mbi vendimin e TAR Lazio, Sez. I Ter, nr. 9087/2025, RG nr. 1274/2022, datë 12.05.2025

Avv. Fabio Loscerbo – Avokat i specializuar në të drejtën e emigracionit

---

1. Hyrje

Me vendimin nr. 9087 të datës 12 maj 2025, TAR Lazio (Seksioni i Parë – Ter) trajton një çështje shumë të ndjeshme në fushën e emigracionit: efektet juridike të regjistrimit në Sistemin Informativ Shengen (SIS II) në procedurat për konvertimin e lejes së qëndrimit.

Gjykata bën një dallim të qartë: regjistrimi në SIS nuk e pengon dhënien ose rinovimin e një leje qëndrimi me natyrë mbrojtëse (si p.sh. mbrojtje ndërkombëtare, humanitare ose mbrojtje speciale), por përbën një pengesë absolute për konvertimin në leje për punë apo qëllime të tjera jo-mbrojtëse, me përjashtim të rasteve të veçanta.

---

2. Konteksti i çështjes

Paditësi kishte qenë mbajtës i një leje qëndrimi për arsye humanitare dhe kishte kërkuar konvertimin e saj në leje për punë të varur. Por kërkesa u refuzua nga Komisarati i Policisë së Romës, me arsyetimin se ndaj tij ekzistonte një regjistrim në SIS II i kryer nga Zvicra, ku ai ishte cilësuar si person i padëshirueshëm në zonën Shengen.

Në ankesën e tij, paditësi pretendonte mungesë të motivimit, mungesë të respektimit të të drejtës për mbrojtje (neni 10-bis i Ligjit 241/1990), mungesë të një hetimi të plotë, dhe injorim të rrugëtimit të tij të integrimit në Itali.

---

3. Vendimi i TAR

Gjykata rrëzoi padinë, duke sqaruar se:

• Njoftimi paraprak i refuzimit ishte bërë sipas nenit 10-bis, dhe vërejtjet e paraqitura nga mbrojtja nuk kishin qenë të mjaftueshme për të tejkaluar pengesën e regjistrimit në SIS;

• Jurisprudenca është e qëndrueshme në atë që regjistrimi në SIS II nuk ndalon lëshimin e lejeve për mbrojtje, por pengon konvertimin në leje për qëllime të zakonshme, si punë, studim apo familje, pasi konsiderohet si mospërputhje me statusin e personit të padëshiruar në hapësirën Shengen;

• Detyra për të provuar se regjistrimi është i gabuar ose është hequr bie mbi qytetarin e huaj. Në këtë rast, paditësi vetëm kishte pohuar se kishte kaluar nëpër Zvicër pa probleme, pa paraqitur asnjë dokument apo kërkesë zyrtare për heqjen e regjistrimit;

• Autoritetet italiane janë të detyruara të zbatojnë regjistrimin në SIS, përveç nëse ekziston një përjashtim i bazuar në detyrime kushtetuese ose ndërkombëtare (si ndalimi i dëbimit, mbrojtje humanitare etj.).

---

4. Përfundime dhe reflektime

Ky vendim përforcon dallimin ndërmjet të drejtës për mbrojtje dhe lejeve të zakonshme për qëllime jo-mbrojtëse. Regjistrimi në SIS nuk pengon marrjen e një leje qëndrimi për mbrojtje, por përbën pengesë absolute për konvertimin në leje për punë ose arsye të tjera jo të mbrojtura nga ligji.

Vendimi përputhet me një linjë të qëndrueshme gjyqësore, që njeh forcën ligjore të sistemit SIS II, por lë të hapur një dritare për mbrojtje në bazë të të drejtave themelore dhe detyrimeve ndërkombëtare.

Për profesionistët e fushës ligjore, ky është një precedent që kërkon kontroll paraprak të regjistrimeve në SIS, dhe, nëse ekzistojnë, duhet ndërmarrë veprim për të kërkuar fshirjen ose përjashtimin nga shteti që ka vendosur regjistrimin, përpara se të paraqitet kërkesë për konvertim të qëndrimit.