E drejta e kërkuesit të mbrojtjes ndërkombëtare ose plotësuese për të hapur një llogari bankare

 

E drejta e kërkuesit të mbrojtjes ndërkombëtare ose plotësuese për të hapur një llogari bankare

Hapja e një llogarie bankare nuk është privilegj, por një e drejtë thelbësore.
Për kërkuesit e mbrojtjes ndërkombëtare ose plotësuese, kjo është hapi i parë drejt integrimit të plotë social, profesional dhe administrativ. Megjithëse legjislacioni është i qartë, në praktikë disa zyra postare dhe institucione bankare ende refuzojnë zbatimin e këtij të drejte, duke treguar se parimi i barazisë ende nuk zbatohet plotësisht në praktikë.

1. Kuadri ligjor: një e drejtë subjektive e njohur

Dekreti i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave nr. 70/2018 ka krijuar të ashtuquajturën “llogari bazë”, një llogari bankare që mund të hapet nga çdo person që qëndron ligjërisht në Bashkimin Evropian, përfshirë kërkuesit e mbrojtjes ndërkombëtare ose plotësuese.
Ky dekret, në zbatim të Direktivës së BE 2014/92, garanton të drejtën e çdo personi fizik – edhe nëse nuk ka të ardhura – për të pasur një llogari që i lejon shërbimet bazë bankare (depozitë, tërheqje, pagesa dhe transfertë).

Kjo e drejtë ka natyrë subjektive të plotë dhe nuk mund të kufizohet për arsye shtetësie ose statusi, për sa kohë që personi është rezident ligjërisht në Itali.

2. Udhëzimet e Poste Italiane: hapja e lejuar edhe me leje qëndrimi të përkohshme

Që nga qershori 2019, pas qarkores së ABI më 19 prill 2019, kompania Poste Italiane S.p.A. ka sqaruar përmes një komunikimi të brendshëm se kërkuesit e mbrojtjes kanë të drejtë të hapin një llogari bazë Bancoposta, duke paraqitur lejen e përkohshme të qëndrimit ose vërtetimin e rinovimit të lëshuar nga Komisariati (Questura) sipas Dekretit Legjislativ 142/2015, të ndryshuar me Dekretin 113/2018.

Letërkëmbimet zyrtare të Poste Italiane, në përgjigje të ankesave të paraqitura nga autori (me numrat e protokollit PB-250109170/2025, PB-250521121/2025, PB-250201058/2025 dhe PB-250606324/2025), konfirmojnë se:

• Leja e përkohshme e qëndrimit për kërkesë për mbrojtje ndërkombëtare ose plotësuese është dokument i vlefshëm për identifikim dhe për hapjen e llogarisë;

• nëse numri fiskal italian (codice fiscale) figuron në leje, ajo mund të shërbejë gjithashtu si dokument fiskal;

• llogaria bazë mund të hapet gjithmonë, ndërsa produktet e tjera (si kartat para-pagese me IBAN) mund të kërkojnë leje qëndrimi përfundimtare.

3. Mbrojtja plotësuese: e njëjta e drejtë, burim tjetër

Neni 19, paragrafët 1 dhe 1.1 i Dekretit Legjislativ 286/1998 ndalon dëbimin ose kthimin e çdo të huaji në rast se kjo përbën shkelje të të drejtave themelore të njeriut.
Kështu, personi që gëzon mbrojtje plotësuese konsiderohet rezident ligjërisht dhe ka të njëjtat të drejta civile dhe sociale si mbajtësit e mbrojtjes ndërkombëtare – përfshirë të drejtën për të hapur një llogari bankare.

Në shumë raste të ndjekura nga autori, Poste Italiane ka pranuar vlefshmërinë e lejes së qëndrimit për mbrojtje të veçantë ose plotësuese për qëllime identifikimi bankar, duke konfirmuar se edhe këta përfitues përfshihen plotësisht në fushën e zbatimit të Dekretit MEF nr. 70/2018.

4. Kur refuzimi është i paligjshëm dhe diskriminues

Refuzimi për t’i hapur një llogari kërkuesit të mbrojtjes – qoftë ndërkombëtare apo plotësuese – përbën shkelje të një të drejte subjektive të njohur nga ligji.
Ky është një veprim i paligjshëm dhe diskriminues, pasi pengon aksesin në shërbimet thelbësore për shkak të statusit juridik të personit.

Në këto raste, kërkuesi mund të:

1. paraqesë ankesë me shkrim pranë Poste Italiane ose bankës përkatëse;

2. drejtohet tek Arbitri Bankar dhe Financiar (ABF);

3. njoftojë Bankën e Italisë si autoritet mbikëqyrës të sistemit bankar.

5. Llogaria si instrument integrimi

Të kesh një llogari bankare do të thotë të mund të marrësh pagën, të paguash qiranë, të përdorësh shërbimet shëndetësore dhe të merrësh pjesë në jetën ekonomike.
Mohimi i kësaj të drejte nxit përjashtimin dhe informalitetin.
Prandaj, aksesimi i shërbimeve bankare është një formë shtetësie ekonomike, që plotëson mbrojtjen juridike të siguruar nga mbrojtja ndërkombëtare ose plotësuese.

6. Përfundim

E drejta e kërkuesve të mbrojtjes ndërkombëtare ose plotësuese për të hapur një llogari bankare është plotësisht e njohur nga ligji italian dhe direktivat evropiane.
Institucionet dhe operatorët financiarë kanë detyrimin ta garantojnë realisht këtë të drejtë, jo vetëm për respekt ndaj ligjit, por si një akt i qartë drejtësie sociale dhe integrimi.
Të garantosh hapjen e një llogarie do të thotë të garantosh dinjitet, pavarësi dhe ligjshmëri – tri shtylla themelore të një shoqërie që synon integrimin e vërtetë.

---

Avv. Fabio Loscerbo
Avokat ekspert në të drejtën e emigracionit
www.avvocatofabioloscerbo.it