Diskrecioni në dhënien e shtetësisë italiane: një kufi i qartë mes integrimit dhe dënimit penal

 

Diskrecioni në dhënien e shtetësisë italiane: një kufi i qartë mes integrimit dhe dënimit penal

nga Avv. Fabio Loscerbo

Këshilli i Shtetit – Seksioni III – Vendimi nr. 5391/2025 – Nr. Regj. Gjyqësor: 2946/2023 – Datë vendimi: 12 qershor 2025

---

1. Hyrje

Vendimi nr. 5391/2025 i Këshillit të Shtetit trajton përsëri me rreptësi dhe koherencë sistematike çështjen e interpretimit dhe zbatimit të natyrës së procedurës për dhënien e shtetësisë italiane me natyralizim, të parashikuar në nenin 9 të ligjit nr. 91, datë 5 shkurt 1992. Vëmendja përqendrohet në raportin ndërmjet precedenteve penale të kërkuesit dhe integrimit të tij social, në një kontekst ku administrata gëzon një hapësirë të gjerë vlerësimi diskrecionar.

---

2. Rasti konkret: faktet dhe gjykimi i shkallës së parë

Shtetasi moldav kishte kundërshtuar në Gjykatën Administrative të Lazios vendimin e Ministrisë së Brendshme që kishte refuzuar kërkesën për shtetësi italiane, në bazë të nenit 9, shkronja f), të ligjit nr. 91/1992. Refuzimi bazohej në:

• një dënim penal përfundimtar për pushtim të pronës private në bashkëpunim;

• një dënim tjetër në shkallën e parë për mbajtje targash të rreme, i shuar më vonë në apel për shkak të parashkrimit.

Gjykata administrative refuzoi kërkesën. Kërkuesi paraqiti ankesë pranë Këshillit të Shtetit, duke pretenduar mungesë arsyetimi dhe mosvlerësim të personalitetit dhe integrimit të tij.

---

3. Parimi i rikonfirmuar: natyra e veprimit dhe hapësira e diskrecionit administrativ

Me vendimin nr. 5391/2025, të depozituar më 20 qershor 2025, Këshilli i Shtetit hodhi poshtë ankesën, duke konfirmuar ligjshmërinë e refuzimit.

Argumentimi mbështetet mbi një parim jurisprudencial të konsoliduar: shtetësia italiane përmes natyralizimit nuk është një e drejtë subjektive, por një koncesion diskrecionar, i kushtëzuar nga balancimi midis interesit publik dhe situatës personale të të huajit.

Ky akt konsiderohet si akt i lartë administrativ, dhe vlerësimi bëhet në bazë të elementeve si:

• korrektësia e sjelljes;

• integrimi ekonomik, social dhe familjar;

• dinjiteti moral dhe civil i aplikantit.

---

4. Dënimet penale: pengesë absolute apo element vlerësimi?

Edhe në mungesë të një pengese ligjore absolute, Këshilli i Shtetit nënvizon se sjelljet e dënueshme penalisht përbëjnë pengesë relative, që shpreh një mospërmbushje të integrimit të plotë social.

Ndërtohet një dallim mes:

• vlerësimit penal të rrezikshmërisë së individit (nga gjykata penale);

• dhe vlerësimit administrativ të përshtatshmërisë për integrim kombëtar.

Pra, administrata ka të drejtë të vlerësojë jo vetëm gjykimet penale, por edhe sjelljen e përgjithshme të individit, përfshirë faktin se nuk ka paraqitur kërkesë për rehabilitim në kohën e duhur.

---

5. Momenti i vlefshëm dhe barra e veprimit

Këshilli i Shtetit rikujton se ligjshmëria e një vendimi vlerësohet në momentin kur ai është marrë.
Ndodhitë e mëvonshme, si kërkesa për rehabilitim, nuk kanë ndikim në vendimin tashmë të marrë, por mund të jenë bazë për një kërkesë të re për shtetësi.

Prandaj, është përgjegjësi e të huajit të rihapë procedurën administrative, në vend që të vazhdojë një proces gjyqësor të gjatë (shih: Këshilli i Shtetit, seksioni III, 16 nëntor 2020, nr. 7036; Gjykata e Lartë Administrative Rajonale – Sicili, 11 korrik 2022, nr. 814).

---

6. Përfundim

Vendimi nr. 5391/2025 i Këshillit të Shtetit është një konfirmim i mëtejshëm i një linje të qartë jurisprudence, që pohon se shtetësia italiane me natyralizim është një akt diskrecionar, dhe për të kërkohet provë e plotë dhe konkrete e integrimit në shoqërinë italiane.

Precedentët penalë, edhe kur nuk janë automatikisht pengues, mund të justifikojnë refuzimin nëse janë të arsyetuar në mënyrë proporcionale, koherente dhe logjike.